“Giao dịch là hoạt động cho cá nhân tự do không giới hạn để thể hiện sáng tạo. Sự tự do sáng tạo mà hầu hết chúng ta từ chối trong phần lớn cuộc đời.”

Tháng 1/1994, tôi được mời đến dự một hội nghị về trading tại Chicago, hội nghị được tài trợ bởi tạp chí Futures. Trưa hôm ấy, tôi được sắp xếp ngồi cùng một tác giả người đã từng xuất bản nhiều đầu sách về trading. Chúng tôi đã trò chuyện rất sôi nổi về vấn đề tại sao có quá ít người thành công với trading, kể cả những người rất giỏi. Tác giả hỏi tôi liệu có phải lời giải thích cho hiện tượng này có thể là người ta tham gia giao dịch với những lý do sai lầm?

Tôi đã phải dừng lại hồi lâu để suy nghĩ về điều này. Tôi đồng ý là có rất nhiều lý do điển hình thúc đẩy mọi người giao dịch – hành động, hưng phấn,  ham muốn trở thành người hùng, sự chú ý mà người ta có thể thu hút chính mình từ chiến thắng, sự thương hại bản thân xuất phát từ việc thua lỗ - tạo ra những vấn đề mà chúng cuối cùng làm các nhà giao dịch bị chệch hướng khỏi sự thành công. Nhưng sự hấp dẫn cơ bản thực sự đối với giao dịch thì cơ bản và phổ quát hơn nhiều. Giao dịch là hoạt động cho cá nhân tự do không giới hạn để thể hiện sáng tạo. Sự tự do sáng tạo mà hầu hết chúng ta từ chối trong phần lớn cuộc đời.

Tất nhiên, người tác giả hỏi tôi ý của tôi là gì. Tôi giải thích rằng trong môi trường giao dịch, chúng ta tạo ra hầu hết các quy tắc. Điều này có nghĩa là có rất ít hạn chế hoặc ranh giới về cách chúng ta có thể chọn để thể hiện bản thân. Tất nhiên là cũng có một số thủ tục cơ bản để có thể tham gia vào sàn, hoặc đáp ứng một số yêu cầu tối thiểu để mở một tài khoản giao dịch nếu bạn không giao dịch tại sàn. Ngoài ra, khi bạn đã bắt đầu giao dịch, thì những khả năng mà bạn có thể thực hiện hầu như là vô hạn.

Tôi tiếp tục kể cho anh ấy nghe về một ví dụ từ một hội nghị mà tôi đã tham gia nhiều năm trước đó. Người ta đã tính toán rằng, nếu bạn kết hợp các loại trái phiếu (kỳ hạn, tiền mặt, tương lai,…) thì sẽ có hơn 8 tỉ kết hợp khác nhau. Bây giờ bổ sung thêm khung thời gian, những cách đọc thị trường, những cách giao dịch khác nhau sẽ tạo ra hầu như vô hạn các khả năng.

Anh bạn biên tập viên dừng lại một lúc và hỏi: “Nhưng tại sao việc tiếp cận tới một môi trường không bị hạn chế như vậy lại dẫn đến thất bại khá nhất quán?”. Tôi trả lời: “Bởi vì những khả năng không giới hạn đi kèm với sự tự do vô hạn để tận dụng những khả năng đó mang đến cho cá nhân những thách thức tâm lý đặc biệt và duy nhất. Những thách thức mà rất ít người được trang bị đúng cách để đối diện, hoặc có bất kỳ nhận thức nào về vấn đề đó. Mọi người không thể làm việc một cách chính xác để vượt qua cái mà họ còn không biết nó là vấn đề.”

Tự do là một điều tuyệt  vời. Tất cả chúng ta dường như đều muốn nó một cách tự nhiên, phấn đấu cho nó, thậm chí là khao khát nó. Nhưng điều đó không có nghĩa là chúng ta có đủ nguồn lực tâm lý để vận hành một cách hiệu quả trong môi trường có rất ít, hoặc không có, giới hạn và nơi tồn tại nhiều khả năng để gây ra thiệt hại to lớn cho chính mình. Hầu như ai cũng cần thực hiện một vài điều chỉnh về tinh thần, không phụ thuộc vào nền tảng giáo dục, sự thông minh, hoặc đã thành công như thế nào trong các lĩnh vực khác.

Những điều chỉnh tôi đang nói tới là việc tạo ra cấu trúc tâm lý bên trong cho phép các nhà giao dịch với mức độ cân bằng nhất giữa sự tự do làm tất cả mọi thứ và tiềm năng tạo ra thiệt hại cả tinh thần lẫn tài chính mà chúng lại xuất phát từ chính sự tự do đó.

Tạo ra được hệ thống tâm lý này không hề dễ, và đặc biệt càng khó hơn nữa khi những gì bạn muốn thấm nhuần mâu thuẫn với những gì bạn tin. Nhưng đối với những người trong chúng ta muốn trở thành trader, khó khăn nhất để tạo ra cấu trúc phù hợp luôn luôn ảnh hưởng bởi sự tồn đọng của sự kháng cự tinh thần mà nó bắt đầu phát triển từ những giai đoạn sớm nhất của cuộc đời  chúng ta.

Tất cả chúng ta đều sinh ra trong một dạng môi trường xã hội nào đó. Một môi trường xã hội (hay xã hội), cho dù đó là gia đình, thành phố, tiểu ban hoặc quốc gia, ngụ ý sự tồn tại của cấu trúc. Cấu trúc xã hội bao gồm các quy tắc, những hạn chế, ranh giới, và một tập hợp các niềm tin đó trở thành quy tắc ứng xử giới hạn các cách thức mà các cá nhân trong cấu trúc xã hội đó có thể hoặc không thể thể hiện bản thân họ. Hơn nữa, hầu hết các giới hạn của cấu trúc xã hội được hình thành trước khi chúng ta ra đời. Nói cách khác, vào thời điểm bất kỳ ai trong chúng ta đến thế giới này, hầu hết cấu trúc xã hội chi phối biểu hiện cá nhân của chúng ta đã có mặt và định hình chắc chắn. Rất dễ để nhận ra vì sao nhu cầu của xã hội và nhu cầu của cá nhân để thể hiện bản thân có thể mâu thuẫn.

Tất cả những ai muốn làm chủ nghệ thuật giao dịch đối diện với những mâu thuẫn cơ bản này. Tôi muốn các bạn hãy tự hỏi bản thân mình đặc điểm chung đối với mỗi đứa trẻ sinh ra trên hành tinh này, bất kể vị trí, văn hóa, hoặc hoàn cảnh xã hội  mà đứa trẻ được sinh ra. Câu trả lời chính là sự tò mò. Mọi đứ